INDIJSKI LJEVIČARSKI I RADNIČKI POKRET: KRATKE CRTICE
Općenito govoreći, tekući zahtjevi i ciljevi indijske ljevice su sljedeći: obrana sekularizma, jednakost jezika i rješavanje jezičnih pitanja u Indiji, suzbijanje korupcije, poticanje razvoja onih industrijskih grana koje nisu pod stranim monopolom, reguliranje priljeva kapitala, poticanje malih i srednjih industrija, omogućivanje redovitih plaća za radnike, poboljšanje javnog zdravstvenog sistema, promicanje antimilitarizma i protivljenje vojnom paktu Indije s SAD-om. Kao pravac, indijska ljevica bi se danas mogla više manje svrstati u neki oblik socijaldemokracije.
piše Sonja Krivokapić
Početak pokreta
Ljevica se u Indiji začela i razvila kroz komunistički pokret usporedo s nastankom Oktobarske revolucije u Rusiji. Od velikog interesa za indijske ljevičare, radničku klasu i seljake bio je boljševički princip uzimanja prava svake nacije na samoopredjeljenje. S prvim svjetskim ratom rasla je industrija u Indiji čime se povećao i broj industrijskog proletarijata. Istovremeno su rasle i cijene osnovnih namirnica. To je doprinijelo razvoju indijskog sindikalnog pokreta. Sindikati su osnivani oko urbanih centara Indije i organizirali su štrajkove. 1920. godine osnovan je Indijski sindikalni kongres. Iste je godine osnovana Komunistička partija Indije u Toškentu, malo poslije drugog kongresa Internacionale. M.N.Roy je bio vodeća partijska ličnost. Kao rezultat nastojanja da KPI da proširi komunističku ideologiju po Indiji osnovane su manje komunističke grupe u Bengalu, Bombayu, Madrasu, Panjabu, itd.
Najviše korijena marksizam je pustio u Kerali, zapadnom Bengalu i Tripuri. Tamo još danas vladaju dvije najprisutnije komunističke partije – Komunistička partija Indije i Komunistička partija Indije (marksistička). Zajedno s RSP-m (Revolucionarnom socijalističkom partijom) i Forward Blockom obje komunističke partije čine Lijevi demokratski front.
U Kerali su 1934. godine antikolonijalisti osnovali Kongresnu socijalističku partiju. Unutar partije postojala je lijeva i desna frakcija i lijeva je bila izbačena iz partije 1940.godine. Ali do tada su ljevičari već izvršili znatan utjecaj u Kerali, Tamil Naduu i Andhra Pradešu. 1957. godine KPI je izabrana kao vladajuća partija u Kerali. 1964. godine lijeva je frakcija napustila KPI i osnovala Komunističu partiju Indije (marksističku). KPI (m) je dobivala vlast u Kerali 1967., 1980. i 1987. godine.
1990-te i 2000-te godine
Od osamostaljenja Indije 1947.godine do 90-ih godina vladao je oblik državnog kapitalizma. Indija 1991. uvodi neoliberalne reforme, što je uzrokovalo mnoge socioekonomske nejednakosti. Krupni biznisi su prosperirali ostavljajući za sobom ogroman broj industrijskih radnika i seljaka bez posla. Kao posljedica ovih i drugih katastrofa u Indiji je započet niz štrajkova, poduprt od strane sindikata, KPI i KPI (m) i druge ljevice. Jedan od takvih štrajkova bio je štrajk radnika Bharat Aluminium Companyja (BALCO) 2001.godine koji je trajao 67 dana. Nastojanja centralne vlade da privatizira National Aluminuim Companya (NALCO) 2001.godine doveo je do snažne opozicije ne samo od strane radnika nego i raznih političkih partija, zbog čega je centralna vlada morala obustaviti mjere privatizacije.
Većinu seljačkih prosvjeda i demonstracija vodile su lijeve snage za veće nadnice i bolje uvjete rada. Zemljovlasnici i ruralni bogataši odgovorili su brutalnom represijom u svim zemljama gdje su se dogodili prosvjedi i demonstracije, kao što su Bihar, Jharkhand, Andhra Pradeš, Orissa, itd.
Ženski pokret protiv rodne diskriminacije i seksualne eksploatacije takođe se razvio i intenzivirao tokom godina. Mobilizacija žena protiv neoliberalnih reformi postala je bitan faktor u generalnom ljevičarskom i radničkom pokretu.
Neoliberalne reforme žestoko su napale javni sektor i radničku klasu. 4400000 ljudi je izgubilo posao u javnom sektoru. Samo u Andhra Pradešu 3,119 seljaka je zbog strašnog duga počinilo samoubojstvo 2002. godine.
Ljevica u Indiji trenutno se bori protiv desno orijentiranih neoliberalnih i antisekularnih apologeta. Bharatya Jarata Party (BJP) vodeća je snaga ove desnice. Uzimajući religiju kao temelj za nacionalni identitet, ona želi nametnuti autoritarni režim zasnovan na Hindutvi (ideologiji hinduističkog nacionalizma) koja bi učvrstila buržoasko – demokratski poredak. BJP ima punu podršku SAD-a.
Vlada sve više na otpor neoliberalnim reformama odgovara represijom. Niz vlada je zakonski zabranilo demonstracije, prosvjede i bandhove (generalne štrajkove). Vrhovni sud je 2003. godine donio presudu kojom je zabranio radnicima da štrajkuju.
2000-ih godina dogodila su se 6 cjelodnevnih štrajkova širom Indije protiv privatizacije. Organiziralo se niz štrajkova od strane industrijskih radnika. Neki od njih su štrajkovi rudara, jednom 2000. i drugi put 2001. godine, štrajk bankara protiv privatizacije 2001. godine i štrajk sindikata 2002.godine.
Vrhovni sud je 2003. godine proglasio štrajkove ilegalnima. Državni zaposlenici su krenuli u cjelodnevni štrajk da bi osigurali svoje pravo na štrajk 2004. godine u štrajku 2000. godine protiv jedne multinacionalne kompanije odgovorne za vodu kojeg je vodila KPI (m) ubijena su dva člana te partije. Protiv iste kompanije organizirane su demonstracije u Kerali, Maharaštri i drugim zemljama.
Studenti su takođe bili aktivni u borbi protiv privatizacije i drugih neoliberalnih mjera. Organizirali su masovne demonstracije u Tamil Naduu, Kerali, Maharaštri, Panjabu, Uttar Pradešu i Gujaratu.
Lijeve snage bile su aktivne u mobiliziranju naroda protiv američkog imperijalizma. 2003. godine 200 000 ljudi je Kalkuti prosvjedovalo protiv američkog napada na Irak i Afganistan. Upravo zbog ovih demonstracija Indija se oglušila na zahtjev Amerike da pošalje indijske vojnike u Irak.
Općenito govoreći, tekući zahtjevi i ciljevi indijske ljevice su sljedeći: obrana sekularizma, jednakost jezika i rješavanje jezičnih pitanja u Indiji, suzbijanje korupcije, poticanje razvoja onih industrijskih grana koje nisu pod stranim monopolom, reguliranje priljeva kapitala, poticanje malih i srednjih industrija, omogućivanje redovitih plaća za radnike, poboljšanje javnog zdravstvenog sistema, promicanje antimilitarizma i protivljenje vojnom paktu Indije s SAD-om. Kao pravac, indijska ljevica bi se danas mogla više manje svrstati u neki oblik socijaldemokracije.
Novi Plamen (Blog) 